انواع ، علائم و درمان سرطان مری گرداوری شد
تعریف
سرطان مری، سرطانی است که در مری رخ میدهد. مری یک لوله بلند و توخالی است که از گلو، تا سمت معده شما امتداد دارد. مری، غذایی را که میبلعید، جهت هضم شدن، به سمت معده شما انتقال میدهد. سرطان مری، معمولاً از سلولهایی که داخل مری را پوشاندهاند، شروع میشود. سرطان مری در هر قسمتی از طول مری میتواند اتفاق افتد !مردان، بیشتر از زنان مبتلا به سرطان مری میشوند.
نشانه ها
سرطان مری که در مراحل اولیه خود قرار دارد، مشخصاً هیچ علامت یا نشانهای ایجاد نمیکند.
علت
هنوز آشکار نیست که چه چیز باعث سرطان مری میشود. وقتی سلولهای موجود در مری شما، اشتباهی در DNA خودشان تکثیر و توسعه (موتاسیون) یابند، سرطان مری به وجود میآید. این اشتباهات باعث میشود سلولها رشد نمایند و خارج از کنترل تقسیم شوند. سلولهای غیرعادی و نابهنجار تجمع یافته، تودهای را در مری شما به وجود میآورند، که میتواند رشد پیدا کرده، تشکیلات نزدیک به خود را مورد هجوم قرار داده، و به سایر قسمتهای بدن گسترش پیدا کند.
انواع سرطان مری
سرطان مری، برطبق انواع سلولهایی که درگیر می شوند، طبقهبندی میشوند. نوع سرطان مری که با آن مواجه هستید، جهت تصمیمگیری انتخاب نوع درمان، به شما کمک میکند. انواع سرطان مری عبارتند از:
آدنوکارسینوما: آدنوکارسینوما، در سلولهای غدد ترشحکننده موکوس در مری، آغاز میشود. آدنوکارسینوما بیشتر مواقع در بخش پایینی مری اتفاق میافتد. آدنوکارسینوما، شایعترین شکل سرطان مری در ایالات متحده امریکا است و اصولاً مردان سفیدپوست را تحت تاثیر قرار میدهد.
سرطان سلول اسکواموس: سلولهای اسکواموس، سلولهایی ساده، یکدست و نازکی هستند که سطح مری را میپوشانند. سرطان سلولهای اسکواموس، بیشتر مواقع در قسمت میانی مری رخ میدهد. سرطان سلولهای اسکواموس شایعترین نوع سرطان مری در سرتاسر جهان است.
سایر انواع نادر: اشکال نادر و کمیاب سرطان مری، شامل کوریوکارسینوما، لیمفوما، ملانوما، سارکوما، و سرطان سلول کوچک (small cell cancer ) میباشد.
عوامل خطر
به نظر میرسد تحریک مزمن مری ممکن است در تغییراتDNA که عامل سرطان مری است، نقش داشته باشد. عواملی که موجب تحریک سلولهای مری شما و افزایش احتمال خطر سرطان مری میشوند عبارتند از:
• نوشیدن الکل
• برگشت(رفلاکس) صفرا
• جویدن تنباکو
• اشکال و اختلال در بلع به علت آزاد نشدن عضله تنگ کننده (اسفنکتر)مری(آشالازی)
• نوشیدن مایعات خیلی داغ
• مصرف کم میوه و سبزی
• مصرف غذاهایی که در آب قلیایی نگهداری شده است، که از ماهی سفید و روغن زیتون درست شده است
• بیماری برگشت(رفلاکس) گاستروازوفاژیال(GERD)
• چاقی
• وجود تغییرات مرحله قبل از سرطانی در سلولهای مری(Barrett”s esophagus)
• قرار گرفتن تحت درمان با اشعه در ناحیه قفسه سینه یا قسمت بالایی شکم
• سیگار کشیدن
سایر عوامل خطر عبارتند از:
• جنسیت
• سن : بین ۴۵ تا ۷۰ سال
عوارض
همچنانکه سرطان مری پیشرفت میکند، میتواند عوارضی نیز ایجاد کند، شامل:
• انسداد مری: ممکن است سرطان، عبور غذا و مایعات را از مری شما سخت یا غیرممکن کند.
• درد ناشی از سرطان: سرطان مری پیشرفته میتواند باعث ایجاد درد شود.
• خونریزی در مری: سرطان مری میتواند خونریزی ایجاد کند. گرچه خونریزی آهسته و تدریجی است، ولی در بعضی مواقع نیز میتواند ناگهانی و شدید باشد.
• کاهش شدید وزن: سرطان مری میتواند غذاخوردن و آشامیدن را سخت و دردناک نماید، در نتیجه منجر به کاهش شدید وزن میشود.
• سرفه: سرطان مری، مری شما را فرسوده کرده آن را میساید، و در نای(تراشه)، ایجاد یک سوراخ مینماید، به نام فیستول تراکئوازوفاژیال، که این سوراخ هرزمان که شما عمل بلع را انجام میدهید، میتواند ایجاد سرفههای ناگهانی و شدید بکند.
مرحلهبندی سرطان مری
هنگامیکه سرطان مری در شما تشخیص داده میشود، پزشکتان جهت تعیین اینکه سرطان شما در چه مرحلهای قرار دارد، شروع به فعالیت میکند. مرحله سرطان شما، به تعیین نوع درمان مورد نظر در شما کمک مینماید.
آزمایشاتی که جهت تعیین مراحل سرطان مری استفاده میشود عبارتند از: توموگرافی کامپیوتری(CT) و positron emission tomography(PET).
مراحل سرطان مری عبارتند از:
• مرحله ۱: این نوع سرطان تنها در لایه بالایی سلولهای پوشاننده مری شما اتفاق میافتد.
• مرحله ۲: این نوع سرطان نیز، لایههای عمیقتر پوشش داخلی مری شما را مورد هجوم خود قرار داده، و ممکن است به غدههای لنفاوی مجاور انتشار پیدا کند.
• مرحله ۳: سرطان به عمیقترین لایههای دیواره مری شما ، بافتها و غدههای لنفاوی مجاور انتشار پیدا کرده.
• مرحله ۴: سرطان به سایر قسمتهای بدنتان انتشار پیدا کرده است.
درمان دارویی
اینکه چه نوع درمانی برای سرطان مری دریافت کنید بستگی دارد به، نوع سلولهای درگیر در سرطان، مرحله سرطان، سلامت کلی شما و اینکه چه نوع درمانی را ترجیح میدهید.
جراحی
با برداشتن تومور در مراحل اولیه سرطان معده میتوان آن را درمان کرد؛ معمولاً بخش آسیب دیده و سرطانی معده و گاهی اوقات تمام معده از بدن خارج میشود. این عمل گاهی توسط جراحی لاپاروسکوپی یا لاپاراسکوپی (جراحی سوراخ کلید) صورت میپذیرد. با بهرهگیری از بعضی تکنیکهای جراحی حتی در صورت پیشرفته بودن سرطان و قابل علاج نبودن آن میتوان علائم را تا حدی تسکین داد، برای مثال با برداشتن بخشی از معده در عمل جراحی با لیزر یا عمل کوچک کردن معده میتوان انسداد را برطرف نمود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی یکی از روشهای درمان سرطان معده با داروهای ضد سرطانی است که سلولهای سرطانی را از بین میبرد یا تکثیر آنها را متوقف میسازد. شیمی درمان تکمیلی، درمانی است که در آن از عمل جراحی در کنار شیمی درمانی استفاده میشود، برای مثال، احتمالاً یک دوره شیمی درمانی پس از عمل جراحی تجویز میشود تا هر گونه سلول سرطانی انتشار یافته از تومور اولیه نابود شود. البته گاهی اوقات شیمی درمانی پیش از جراحی برای کوچکتر کردن تومور و تسهیل عمل جراحی انجام میشود، این شیوهی درمان سرطان معده را نئو ادجوونت گویند.
پرتو درمانی
در پرتو درمانی پرتوهای تابشی با انرژی بالا بر روی بافت سرطانی متمرکز میشود تا سلولهای سرطانی از بین بروند یا تکثیرشان متوقف گردد. پرتو درمانی معمولاً برای درمان سرطان معده به کار برده نمیشود، اما گاهی اوقات برای کوچک کردن بخش خاصی از تومور سرطانی دامن زننده به سرطان کاربرد دارد.
تغییر شیوه زندگی
کماشتهایی، اشکال در بلع، کاهش وزن، و ضعف اغلب با سرطان مری اتفاق می افتند. ممکن است این علائم و نشانهها با درمانهای مربوط به سرطان که شامل رعایت یک رژیم غذایی مایع، تغذیه با لوله و تغذیه وریدی، در طول درمان سرطان همراه شوند.
از پزشک خود جهت مراجعه به یک کارشناس تغذیه و شخصی که میتواند به شما کمک کند تا راهحلهایی برای کنار آمدن با مشکلات مربوط به غذاخوردن و یا بیاشتهایی بیابید، سوال کنید. در این ضمن سعی کنید که:
• مواد غذایی که راحت بلعیده میشوند، انتخاب کنید: اگر شما در بلع مشکل دارید، مواد غذایی را انتخاب کنید که دارای اثر تسکیندهنده هستند و راحت بلعیده میشوند، مثل انواع سوپ، ماست، و یا میلک شیک.
• مواد غذایی را در حجم کمتر و در تعداد وعدههای بیشتر مصرف نمایید: به جای مصرف دو تا سه وعده غذایی پرحجم در روز، چندین وعده غذایی با حجم کم مصرف نمایید.
• از میانوعدههای مغذی که به راحتی در دسترس میباشند، استفاده کنید: اگر میانوعدههایی که مصرف میکنید به راحتی قابل دسترس باشند، احتمال بیشتری وجود دارد که بهتر و بیشتر غذا بخورید.
• با پزشک خود درباره مکملهای ویتامینی و املاح صحبت کنید: اگر به آن اندازهای که در حالت معمول و عادی غذا میخوردید، مواد غذایی مصرف نکردهاید و یا اگر غذاهای همیشگی و معمول شما محدود و ممنوع گردیده، این احتمال وجود دارد که از لحاظ مواد مغذی گوناگون، دچار کمبود گردید.
درمانهای جایگزین
این امکان وجود دارد که درمانهای تکمیلی و جایگزین، به شما کمک کند تا با عوارض جانبی سرطان و درمان ناشی از آن، کنارآمده و بر آن غلبه نمایید. برای مثال، ممکن است افراد مبتلا به سرطان مری، درد را به واسطه درمان بیماری سرطان و یا به واسطه رشد توده سرطانی ایجاد شده، تجربه و تحمل کنند. همچنین ممکن است درد هنوز ادامه داشته باشد، و ممکن است درمانهای تکمیلی و جایگزین به شما کمک کند تا بر آن غلبه کنید.
گزینهها شامل موارد زیر هستند:
• طب سوزنی
• Guided imagery
• هیپنوتیسم(خواب در اثر تلقین)
• ماساژ
• روشهای تمدد اعصاب
از پزشک خود در مورد اینکه کدام یک از گزینهها برای شما بیخطر است، سوال نمایید.
نکات اساسی درمان
تحملکردن و کنارآمدن با ضربه، شوک عصبی، ترس، غم و ناراحتی که با تشخیص بیماری سرطان همراه است، میتواند به طول بیانجامد. ممکن است هنگامی که نیاز به گرفتن تصمیمات قاطع و تعیینکننده دارید، احساس درهمشکستگی و دستپاچگی داشته باشید. با گذشت زمان، هر فردی راهی برای غلبه و کنارآمدن با تشخیص سرطان پیدا میکند. تا آن زمان که تشخیص دهید چه چیز بیشترین راحتی و آسودگی را برای شما به دنبال خواهد داشت، به نکات زیر توجه داشته باشید:
• درمورد سرطان مری آموزش ببینید و آگاهی کسب کنید: از پزشک خود در باره موارد معین و مشخص سرطان خود، مثل نوع و مرحله آن سوال کنید و در مورد منابع اطلاعاتی پیشنهادی و توصیهشده ای که میتوانید در مورد گزینههای درمانی و انتخاب نوع درمانتان از آنها بیشتر بیاموزید نیز سوال نمایید. وقتی پای تصمیمگیری در مورد انتخاب نوع درمان سرطانتان به میان بیاید، هرچه بیشتر در مورد سرطان مری بدانید، احساس دلگرمی و اطمینان بیشتری خواهید کرد.
• با دوستان و اعضاء خانواده خود در ارتباط باشید: دوستان و اعضاء خانواده شما، میتوانند در طول دوره درمان، یک شبکه حمایتی تعیینکننده و مهم برای شما باشند. هنگامیکه شما در مورد تشخیص بیماری سرطان مری خود با اطرافیانتان شروع به صحبت میکنید، احتمالاً از سوی آنان پیشنهاداتی مبنی بر کمک به شما دریافت خواهید کرد. از قبل در خصوص مواردی که ممکن است دوست داشته باشید به شما کمک گردد، فکر کنید، خواه این کمک فردی باشد که در مواقع ناراحتی و افسردگی با آنها صحبت کنید، و یا فردی که در تهیه و آمادهسازی غذایتان به شما کمک کند.
• فردی را پیدا کنید که با او صحبت کنید: شما ممکن است یک دوست صمیمی و یا فردی از فامیل دارید که شنونده خوبی است. یا با یک مشاور و یا مددکار اجتماعی صحبت نمایید. در نظر داشته باشید تا به یک گروه حمایتی جهت افراد مبتلا به سرطان، ملحق شوید. همچنین ممکن است بودن در کنار افرادی که با همان مشکلات و چالشهای شما رودررو هستند، در نظرتان مایه توانمندی، تشویق و دلگرمی باشد. از پزشک، پرستار و یا مددکار اجتماعی خود درمورد وجودگروههای حمایتی در منطقه خودتان پرس وجو کنید.
پیشگیری
برای کاهش احتمال خطر ابتلاء به سرطان مری، میتوانید قدمهای زیر را بردارید:
• سیگار نکشید: اگر شما سیگار میکشید، با پزشک خود درباره روشهای مختلف ترک آن صحبت کنید. دارودرمانی، و مشاوره جهت کمک به ترک سیگار سودمند میباشد.
• مشروبات الکلی بهتر است هرگز مصرف نکنید
• میوه و سبزی بیشتری مصرف کنید: میوهها و سبزیهای متنوع و رنگارنگ را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
• وزن خود را در محدوده وزن طبیعی و سلامت حفظ نمایید: اگر دچار اضافه وزن و یا چاقی هستید، با پزشک خود در مورد روشهایی که به شما جهت کاهش وزن کمک میکند، صحبت کنید. هدف شما در کاهش وزن، کاهش وزن آرام، تدریجی و پیوسته به میزان ۱ کیلوگرم در هفته باشد.