خواص ، طبع ، طریقه مصرف و مضرات ریشه مارچوبه گرداوری شد
ریشه مارچوبه
گیاهی است از تیره سوسنی ها و از دسته مارچوبه ها که گیاهی علفی و بالا رونده و پایا و زیبا است. ارتفاعش 120- 40 سانتیمتر و دارای شاخه های نسبتا چوبی و صاف است.
برگهای آن به صورت فلس هایی هستند که از کنار آنها، شاخه های باریک و دراز به صورت دستههای 8- 3 تایی به رنگ سبز که از نظر شکل ظاهری به برگهای نازک و ظریف شباهت دارند خارج می شوند.
رنگ گل آن مایل به سفیدی است.میوهاش قرمز رنگ و محتوی دانه های متعدد است.
* اندام دارویی اندام دارویی و مورد استفاده این گیاه، قاعده، ساقه هوایی و ریزوم همراه با ریشه آن است.
محل رویش در آذربایجان، خوی، تبریز، نواحی مختلف البرز، قصر قجر، جلفای اصفهان، اراک، کرمانشاه، جنوب ایران و مهارلو در شیراز میروید.
* فصل رویش در اوایل بهار و اواخر زمستان در مناطق معتدل یافت میشود.
* نامهای دیگر اسپراغس- اسفراغس- یرامیع- صفوف- صم دهم- الاملک- مار گیاه- خشب الحیه- جمس کشک- اسفرک- اسفراج- هرموع- مار دارو- هلیمون- هلیون- هلگون- نخوشی- کشک المار- جنجل- سفرج کشک، کشک الماز، ، اسفرج، سپارک، تاکرون ، یرموع، هلیوم، ضغبوس، صوف الحیر و صمد می باشد.
خواص ریشه مارچوبه
* جوشانده ریشه آن : 1-درد سینه و ریه را تسکین میدهد. دید چشم را تقویت می نماید، برای متوقف کردن آب در آغاز آب آوردن چشم یا آب سفید مفید است. 2- درمان تپش قلب و فعالیت قلب را تقویت می کند. 3- تسکین دهنده تب های طولانی مدت است. 4- بعلت داشتن مواد منگنز، مقوی خوبی برای کبد است و بیماری های کبدی را برطرف می کند. 5- برای رفع انسدادهای کلیه مفید و خاصیت زدایندگی کلیه ها را دارد. 6- برای تسکین کمر درد و اعصاب سیاتیک آنرا می توان خورد. 7- جوشانده ریشه مار چوبه با سرکه، جهت تسکین درد دندان مؤثر است. 8- جویدن ریشه و دانه آن برای دندان درد استفاده می شود. 9- داروی یرقان است و درعلاج قولنج روده و قولنج بادی استفاده می شود. 10- مارچوبه دارای شوره است و خون را پاک میکند، لذا مناسب برای درمان چربی خون (کلسترول) می باشد. 11- ضد تومور مغزی ،برای نرم کردن بلغم شدید مغز از آن بهمراه دارو های دیگر استفاده کنید. 12- برطرف کننده نفخ بوده و غذاییت او غالب و هاضم است. 13- ضد یبوست است و دفع کننده سنگ مثانه می باشد. 14-بوی بد عرق و ادرار را تغییر دهد و نافع تکرر ادرار است. 15- پخته اش با گوشت، کمی اسپرم ، ضعف نیروی جنسی ، زود انزالی و نازایی ، ناباروری را برطرف می نماید. 16 -مارچوبه عموما و بویژه نوع سنگلاخی آن برای باز شدن بند آمدگی های درونی و بویژه در دشواری بارداری کمک می نماید، شیاف تخم آن در رفع قاعدگی نامنظم مفید است. 17 - حقنه صاف کرده دمکرده آن با تخم تره و لوبیا قرمز موجب بهبودی استرخا یا فلج ناقص احلیل می گردد. 18 - برای برطرف شدن سنگ کلیه یک الی دو لیوان از جوشانده ریشه آنرا یک ساعت قبل از غذا بتدریج بنوشید. 19 - نوشیدن بتدریج یک الی دو فنجان از جوشانده تخم آن یک ساعت قبل از غذا درمان گرفتگی عضلات مفید می باشد.
طبع ریشه مارچوبه
از نظر طب قدیم ایران، مارچوبه گرم و خشک است.
طریقه مصرف ریشه مارچوبه
* طرزتهیه و مصرف جوشانده مارچوبه :
مقدار 50 گرم نیم کوب آنرا در یک لیتر آب جوش ریخته و بمدت پنج دقیقه بآرامی بجوشانید، سپس روزانه 3 مرتبه و هر مرتبه یک فنجان از آب صاف کرده آنرا بنوشید.
* طرز تهیه عصاره مارچوبه:
سرهای مارچوبه را در هاون بکوبید و عصاره آنرا بکشید تا مدتی بماند، پس از آنکه ته نشین شد، آن را صاف کنید و در مقابل هر 100 گرم آن 180 گرم شکر اضافه و بروش بن ماری بجوشانید و مرتب هم بزنید تا قوام آید. در بطری سربسته بریزید و در جای خنک نگهدارید و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق سوپ خوری از آن را بخورید.
استفاده از مارچوبه به زمانهای خیلی دور نسبت داده میشود. در بدنه اهرام مصر، تصویر این گیاه حک گردیده است.
مضرات ریشه مارچوبه
ریشه مارچوبه اثر مدر دارد ولی نباید بدون مصلح مورد استفاده قرار گیرد. - مقدار خوراکش تا 12 گرم -مصرف بدون مصلح آن برای مغز مضر است . - مصرف آن برای مبتلایان به روماتیسم حاد و سنگ کلیه منع گردیده است. - مصرف بدون مصلح آن برای گرم مزاجان مضر می باشد.
