استفاده از روغن شترمرغ در پروتکل های درمانی افزایش رشد مو، موفقیت های چشمگیری در طی چند هفته از شروع درمان داشته است.
تحریک رشد مو در ناحیه جلوی سر بسیار مشکل تر از رشد مو در سایر نواحی سر مثل پس سر و کف سراست. داروهایی نظیر Rogaine و Propecia که مورد تأیید FDA هستند توفیق چندانی در رشد مو در ناحیه جلوی سر نداشته اند . علت این مسأله هنوز مشخص نیست .
آزمایشگاه های مختلفی در سرتاسر دنیا در حال تحقیق بر روی این روغن معجزه آسا یعنی روغن شترمرغ هستند . روغن شترمرغ از چربی های زیر پوستی در نواحی پشت و شکم این پرنده به دست می آید.
این روغن در صورتی که به روش استاندارد تهیه شده باشد تقریباً نیمی از آن به صورت اسیدهای چرب غیر اشباع و نیم دیگر به صورت اشباع می باشد. روغن های غیر اشباع در سلامت قلب بسیار مفید هستند(در مصرف خوراکی) . تحقیقات نشان می دهد که قسمت اعظم اسید های چرب اشباع نشده روغن شترمرغ را اسید اولئیک تشکیل می دهد و مسؤول بیشتر خواص معجزه آسای آن در نفوذ سریع و آسان به لایه های عمیق پوست و مفاصل و نیز تحریک رشد مو مربوط به اسید اولئیک می باشد.
تقریباً ۱۰۰% روغن شترمرغ را تری گلیسرید ها تشکیل می دهند ، بنابراین می توان گفت این روغن به طور کامل خنثی است. محققان دریافته اند که علت نفوذ بالا و سریع به پوست انسان این است که این روغن به طورکلی فاقد فسفولیپیدها است. پوست انسان فسفولیپید کمی دارد یعنی مقدار فسفر در پوست انسان بسیار پایین است . هر ماده ایکه روی پوست انسان قرار گیرد و فسفر داشته باشد پوست در برابر نفوذ آن مقاومت می کند. بر عکس هر ماده ای مثل روغن شترمرغ که فاقد فسفر است به راحتی به پوست نفوذ می کند.
مهمترین خصوصیت روغن شترمرغ همان نفوذپذیری آن است. این خاصیت مربوط به مقدار بالای اسید اولئیک می باشد. روغن شترمرغ را می توان با بسیاری از ترکیبات دارویی و آرایشی بهداشتی ترکیب کرد و با استفاده ازقابلیت نفوذ بالای آن ، به بافت های زیرین پوست انتقال داد. این روش بسیار ارزانتر و مقرون به صرفه تر از ترکیباتی نظیر Liposome’s وترکیبات Iontophorisis است که به این منظور به کار برده می شوند .
همچنان که ذکر شد روغن شترمرغ خود به تنهایی موجب رویش مجدد مو می گردد. یکی از علل این مسأله خاصیت ضد التهابی روغن شترمرغ می باشد. تعدادی از محققین برجسته استرالیایی روی خواص ضدالتهابی روغن شترمرغ کار کرده اند. این تحقیقات می تواند موجب ورود نسل جدیدی از ترکیبات ضد التهابی جدید به بازار گردد که در مقایسه با داروهای ضد التهاب موجود از یک سو اثرات سوء جانبی نداشته و از سوی دیگر مقرون به صرفه تر خواهند بود. در مطالعاتی که قبلاً انجام شده بود خواص ضد التهابی روغن شترمرغ به اثبات رسیده بود ، از جمله: اثرات ضد دردی و ضد التهابی و کاهش تورم و سفتی مفاصل ، کاهش درد ناشی از سائیدگی های پوستی و کاهش دردهای ناشی از کشیدگی عضلانی ناشی از ورزش .
یکی از مهمترین خواص روغن شترمرغ خصوصیت مهار فاکتور نکروز تومور آلفا Tumor necrosis factor alpha (tnf-a) – یک سایتوکین التهابی مؤثر در طاسی وابسته به جنس مردان (MPB) – می باشد.
نشان داده شده که روغن شترمرغ (به صورت موضعی ) به عنوان یک مهارگر آنزیم ۵ آلفا ردوکتاز ( ۵ alpha reductase ) در سلول های هدف عمل می کند . گفته می شود که تأثیر روغن شترمرغ بر رویش مجدد مو به همین مسأله مربوط است.
روغن شترمرغ یک امولسیفایر خوب است و اختلاط پذیری بالایی دارد. به این معنی که در صورت اختلاط با آب به صورت کرم در می آید که پوست را خیلی چرب نمی کند. اشکال بیشتر داروهای موضعی ریزش مو این است که به خوبی به لایه های زیرین پوست نفوذ نمی کنند . همین خاصیت اختلاط پذیری و در کنار آن قدرت نفوذ بسیار بالای روغن شترمرغ به لایه های عمقی پوست می تواند استفاده از آن را در محصولات آرایشی- بهداشتی افزایش دهد.
سومین خواص روغن شترمرغ اثر ممانعت از رشد باکتری ها است . آزمایشات نشان داده است که در روغن خام شترمرغ باکتری ها رشد نمی کنند. همچنین مقادیر اسید های چرب غیر اشباع زنجیره ای که حساسیت زیادی به اکسید شدن دارند در روغن شترمرغ بسیار کم است. این دو خاصیت مهم در کنار هم موجب شده است که ماندگاری روغن شترمرغ خالص بالا باشد . خاصیت باکتریواستاتیک یا ممانعت از رشد باکتری ها در روغن شترمرغ اهمیت بسیاری در تولید محصولات آرایشی – بهداشتی و نیز دارویی دارد و برای برنامه درمانی ریزش مو بسیار مهم است زیرا یکی از علل ریزش مو در MPB (طاسی وابسته به جنس در مردان) رشد بیش از حد باکتری ها بر روی پوست است.
روغن شترمرغ هیچگونه اثر تحریکی بر پوست ندارد. در استفاده از روغن شترمرغ تا کنون هیچ نوع اثرات سوء جانبی دیده نشده است به طوری که اثر آن برروی پوست با اثر آب بر پوست مقایسه شده است (یعنی بی اثر). این ویژگی استفاده از روغن شترمرغ در درمان های موضعی جلوگیری از ریزش مو را علاوه بر موارد فوق افزایش داده است. غیر محرک بودن روغن شترمرغ جایگاه آن را در برابر سایر داروهای ضد التهابی که عموماً محرک بوده و اثرات سوء جانبی دارند برتری می بخشد.
روغن شترمرغ منافذ پوستی را مسدود نمی کند به همین دلیل باعث بروز جوش بر روی پوست نمی شود. در صورتی که روغن معدنی که یکی از رایج ترین حامل های محصولات آرایشی می باشد شیوع جوش های پوستی را به دلیل انسداد منافذ پوستی افزایش می دهد.
روغن شترمرغ یک مرطوب کننده بسیار مطلوب برای پوست محسوب می شود. این مسأله در کنار سایر ویژگی های حفاظتی روغن شترمرغ موجب پیشگیری از فرایند پیری پوست می گردد. محققین عقیده دارند که ترکیب منحصر به فرد اسید های چرب اشباع شده و غیر اشباع در روغن شترمرغ مسئول قابلیت نگهداری از آب توسط لایه های سطحی پوست می باشد.
روغن شترمرغ نیز همانند Viviscal ( از داروهای پیشگیری کننده ریزش مو ) که یک عصاره پروتئینی دریایی گرانقیمت است ضخامت پوست را تا دو و نیم برابر افزایش می دهد ( در MPB پوست نازک تر بوده جدار فولیکول ها ملتهب است و روغن شترمرغ این التهاب را از بین می برد ). شواهد زیادی در خصوص اثرات ضد پیری پوست و ترمیم زخم ها با استفاده از روغن شترمرغ موجود است. موارد زیادی از کاربرد روغن شترمرغ در درمان سوختگی ها و افزایش سرعت بهبود آن ها گزارش شده است.
تحقیقات نشان داده که روغن شترمرغ رشد پوست را تا۲۰% افزایش می دهد. همچنین این روغن موجب افزایش ضخامت و استحکام موها می گردد. دکتر مایکل هولیک نشان داد که بیش از ۸۰% فولیکول هایی که در حالت استراحت و عدم رشد قرار داشتند مجدداً فعال شده ورشد کردند. به گفته ایشان فولیکول های مو در حالت طبیعی مدام در حال عبور از مرحله فعال به مرحله استراحت هستند و این چرخه مدام در جریان است و در این آزمایش فولیکول های غیر فعال تحت اثر روغن شترمرغ وارد فاز فعال شدند .
لازم به ذکر است که نیازی به استفاده از مواد نگهدارنده و باکتریواستاتیک در تولید روغن شترمرغ نیست چون این روغن به طور طبیعی خاصیت باکتریواستاتیک یعنی ممانعت از رشد باکتری ها دارد.
نتایج این آزمایش نشان داد که آغشته کردن پوست سر در هنگام شب و شست و شوی سر در صبح روز بعد نتایج بسیار مطلوبی در رویش مجدد موها دارد.
